De huid; soorten en herstel wonden

Wonden zijn een beschadiging van de huid en mogelijk de daaronder liggende weefsels. De ernst van een wond wordt bepaald aan de hand van de diepte van de wond, dus de mate waarin de verschillende lagen van de huid en de daaronder liggende weefsels beschadigd zijn. Bij oppervlakkige wonden is alleen de epidermale laag beschadigd. Deze wonden genezen zonder littekenvorming. Wonden kunnen acuut ontstaan en daarna chronisch worden. Het herstel van wonden verloopt in drie fasen.

De diepte van de wond bepaalt de ernst van de verwonding
De huid bestaat uit grofweg drie lagen. De huid bestaat uit de meest oppervlakkige laag, de epidermis (opperhuid), de dermis (lederhuid) en de hypodermis (subcutane) laag. De diepte van de wond bepaalt de ernst van de wond. Aan de hand van de diepte van de wond kan een indeling gemaakt worden. Hieronder wordt een indeling gegeven van wonden in oplopende ernst:

  • Epidermale wonden: bij epidermale wonden is alleen de epidermis beschadigd. Een eerstegraads verbranding of een zeer oppervlakkige schaafwond zijn epidermale wonden. Deze wonden leiden niet tot een bloeding en genezen zonder littekenvorming
  • Oppervlakkige dermale-epidermale wonden: bij oppervlakkige dermale-epidermale wonden zijn de epidermis en de bovenste lagen van de dermis beschadigd. Oppervlakkige tweedegraads verbrandingen en de wat diepere schaafwonden zijn voorbeelden van een oppervlakkige dermale-epidermale wond. Oppervlakkige dermale-epidermale wonden zullen bloeden, maar genezen doorgaans zonder littekenvorming
  • Diepe dermale-epidermale wonden: bij diepe dermale-epidermale wonden zijn de epidermis en zelfs de diepe lagen van de dermis beschadigd. Een forse tweedegraadsverbranding is een voorbeeld van een diepe dermale-epidermale wond. Een diepe dermale-epidermale wond kan genezen zonder litteken, maar dit is niet vanzelfsprekend
  • Diepe wond: bij een diepe wond is zelfs hypodermis of mogelijk de daaronder liggende weefsels beschadigd. Bij een derdegraads brandwond is de hypodermis beschadigd. Bij een vierdegraads brandwond kunnen zelfs de onderliggende spieren en botten beschadigd zijn. Een diepe wond geneest altijd met litteken

Acute wonden en chronische wonden
Wonden kunnen ingedeeld worden in acute wonden en chronische wonden. Een acute wond is een wond die op een duidelijk tijdstip ontstaat door een trauma, bijvoorbeeld een val, of verbranding. Een acute wond kan chronisch worden, als de wond niet goed doorbloed wordt. Diabeten hebben bijvoorbeeld een grote kans om een diabetische voet te ontwikkelen, omdat de doorbloeding van de huid in de voeten bij diabeten vaak slechter is.

Het herstel van wonden verloopt in drie fasen
Het normale herstel van wonden verloopt in drie fasen. De drie fasen van wondherstel zijn:

  1. Ontstekingsfase
  2. Proliferatiefase
  3. Remodelleringsfase

Hieronder wordt kort toegelicht welke processen plaatsvinden in de drie fasen van wondherstel.

Ontstekingsfase
De ontstekingsfase is de eerste fase na beschadiging van de huid en duurt afhankelijk van de ernst van de wond vijf dagen. De ontstekingsfase bestaat grofweg uit twee fasen; de vasculaire fase en de cellulaire fase. De vasculaire fase zorgt voor het stelpen van de wond door vasoconstrictie van de bloedvaten in het beschadigde gebied. In de cellulaire fase vormen bloedplaatjes een plug, wordt er een bloedstolsel gevormd en zorgen witte bloedcellen voor het schoonmaken van de wond.

Proliferatiefase
In de proliferatiefase groeien nieuwe bloedvaten in het wondgebied en wordt er snel veel bindweefsel neergelegd in het wondgebied om de wond te sluiten. Het wondgebied is nu rose en kan er korrelig uit zien (vandaar de naam granulatieweefsel). Het korstje kan al een beetje loslaten in deze fase.

Remodelleringsfase
In de remodelleringsfase is het korstje al weg en wordt het granulatieweefsel langzaam vervangen door huidweefsel. De dermale en epidermale epitheelcellen delen snel in deze fase en er wordt steeds meer huidweefsel neergelegd.

Bronnen:

www.urgomedical.nl