Winterdepressie oorzaken, symptomen en behandeling

Er zijn sterke aanwijzingen dat de verminderde blootstelling van het lichaam aan zonlicht een oorzaak is voor het ontstaan van een winterdepressie ook wel Seasonal Affective Disorder (SAD) genoemd. In de winter zijn de dagen korter. Hierdoor is de blootstelling van het lichaam aan licht verminderd. Ook de lichtsterkte is in de winter lager, dan in de zomer. Verder komt de zon later op. Tenslotte lijkt een verminderde aanmaak van Vitamine D een oorzaak voor SAD.

Wat zijn oorzaken van winterdepressie?
Men denkt dat een verminderde blootstelling van het lichaam aan zonlicht en het later opkomen van de zon oorzaken zijn voor een winterdepressie. Ook de lichtsterkte die in de winter lager is, dan in de zomer is een mogelijke oorzaak. Zo komt winterdepressie meer voor bij mensen die binnen werken en verder van de evenaar wonen. Eveneens lijkt er een sterke relatie te bestaan tussen de verminderde aanmaak van vitamine D in de winter en het ontstaan van een winterdepressie. Vitamine D wordt onder andere gemaakt door de huid door blootstelling aan zonlicht. In de winter wordt de huid korter aan zonlicht blootgesteld en is dus ook de aanmaak van Vitamine D verlaagd. Ook lijkt de afbraak van serotonine bij verminderde blootstelling aan zonlicht verhoogd te zijn. Serotonine speelt een belangrijke rol in de stemming. Verlaagde serotoninespiegels in het brein kunnen depressie veroorzaken. Naast deze fysiologische oorzaken lijken er ook sociale en psychologische oorzaken voor een winterdepressie te zijn. Zo worden in de feestmaanden overleden dierbaren meer gemist en kunnen er door de feestdagen confrontaties met familieleden ontstaan waar mensen tegenop zien.

Wat zijn symptomen van winterdepressie?
Vaak start een winterdepressie in de herfst.  Een winterdepressie komt vaker bij vrouwen, dan mannen voor. Overigens is een winterdip niet hetzelfde als een winterdepressie. Een winterdip is minder ernstig en heeft iemand niet van alle symptomen van een winterdepressie last. Symptomen van een winterdepressie zijn:

  • Vermoeidheid
  • Meer behoefte aan slaap
  • Sombere en depressieve gevoelens
  • Meer eetlust en meer behoefte aan koolhydraten
  • Of juist veel minder eetlust en afvallen
  • Door de toegenomen eetlust kan het gewicht toenemen
  • Passief zijn
  • Verminderde interesse
  • Moeilijk kunnen concentreren
  • Minder behoefte aan sociale contacten en seks
  • Prikkelbaar zijn

Hoe verloopt de behandeling van winterdepressie?
Bij een winterdepressie is het belangrijk om de oorzaken ervan aan te pakken. Zo is het verstandig om ondanks vaak het slechtere weer in de herfst en winter voldoende buiten te komen wanneer de zon op is. Ga bijvoorbeeld een lunchwandeling maken, of ga in het weekend wanneer er daglicht is een flinke wandeling maken. Niet alleen de blootstelling aan daglicht kan de stemming verbeteren. Het bewegen en sporten zelf zorgt voor de aanmaak van gelukshormonen wat de stemming al verbetert. Probeer ook een vast slaap-waak-ritme aan te houden. Ga dagelijks dezelfde tijd naar bed en sta ongeveer dezelfde tijd op. Speciale weklichten kunnen helpen om natuurlijker te ontwaken en fitter op te staan. Probeer gezond te eten, neem extra Vitamine D en vermijdt het drinken van alcohol. Van het drinken van alcohol kunnen mensen zich slechter gaan voelen. Bij een ernstige winterdepressie kan lichttherapie effectief zijn. Probeer ook problemen in de psychosociale omgeving zo snel mogelijk het hoofd te bieden. Wanneer bovenstaande strategieën onvoldoende werken, kunnen anti-depressiva en/of gesprekstherapie effectief zijn.

Bronnen:

www.psyq.nl
gezondheid.rubriek.nl
www.winterdepressiezelftest.nl
Praschak-Rieder N. et al. Arch Gen Psychiatry 2008;65(9):1072-1078
www.winterdepressie.nu
www.dokterdokter.nl