Tot negentig procent van de Nederlanders heeft in zijn leven wel eens last van rugpijn. Rugpijn komt het meest voor in de leeftijd tussen de 25 en 64 jaar oud. Vaak is de oorzaak van rugpijn onschuldig en wordt gesproken over aspecifieke lage rugpijn. Hernia, spondylosis, de ziekte van Bechterew, osteoporose en kanker zijn echter ernstige oorzaken van rugpijn.
Aspecifieke lage rugpijn; lumbago
Aspecifieke lage rugpijn wordt ook wel lumbago, lumbalgie, lendenverschot of spit genoemd. In 90% van de gevallen van rugpijn zal de oorzaak lumbago zijn. De pijn bij aspecifieke rugpijn zit meestal in het gebied tussen de onderkant van de ribben en de bovenkant billen. Het wordt aspecifieke rugpijn genoemd, omdat er geen duidelijke anatomische oorzaak voor is. Er wordt gedacht dat de oorzaak voor lumbago een overbelasting van de spieren, pezen, wervellichamen, tussenwervelschijven of zenuwen. Meestal verdwijnt de klacht binnen 6 weken.
Lumbosacraal radiculair syndroom (LRS) en hernia nuclei pulposi (HNP)
Bij het lumbosacraal radiculair syndroom (LRS) is er sprake van beknelling van een zenuw in het wervelkanaal. Beknelling van de zenuw kan rugpijn en uitstralende pijn geven, maar gevoelsstoornis en krachtverlies. De gevoelsstoornis kan zich uiten in tintelingen, een branderig gevoel, tragere reflexen. Het krachtverlies kan zich uiten in een klapvoet. Bij hoesten, niezen en persen neemt de pijn toe. Wanneer de eerste lage rugzenuw (L1) is aangedaan kan dit controleverlies over plassen en ontlasting geven. Wanneer hier sprake van is, is direct een operatie nodig. Beknelling van de zenuw in het wervelkanaal kan veroorzaakt worden door tumoren (goedaardig en kwaadaardig) en een ontsteking van de zenuwwortel. Een ontsteking van de zenuwwortel wordt radiculitis genoemd. Meestal (in 90% van LRS gevallen) is de oorzaak van LRS een hernia nuclei pulposi. Bij een hernia wordt de zenuw in het wervelkanaal bekneld door een uitpuilende tussenwervelschijf. De uitpuilende tussenwervelschijf drukt tegen de zenuw aan.
Spondylosis en spondylolisthesis
Bij spondylosis is de opbouw van het wervellichaam onvolledig. Er mist een stukje van het wervellichaam. Tot wel 6% van de mensen heeft in zekere mate wel een afwijking in de bouw van het wervellichaam. Spondylosis kan zonder klachten zijn. Het gevolg van spondylosis kan spondylolisthesis zijn. Bij spondylolisthesis is het wervellichaam afgegleden. De klachten van spondylolisthesis kunnen rugpijn, krachtverlies, tintelingen en een doof gevoel zijn. De klachten nemen toe bij lopen en staan. Naarmate de afglijding van het wervellichaam groter is, nemen de klachten toe.
Ziekte van Bechterew
De ziekte van Bechterew wordt ook wel spondylitis ankylopoetica (SA) genoemd. De ziekte van Bechterew is een reumatische aandoening. Bij de ziekte van Bechterew zijn de onderste delen van de wervelkolom aangedaan. Met name de pezen van de wervelkolom zijn aangedaan. De pezen kunnen op den duur geheel verbenen en ontstaat de karakteristieke kromme houding.
De ziekte van Bechterew komt twee keer vaker bij mannen, dan vrouwen voor. De ziekte van Bechterew ontstaat vaak tussen het achtiende en dertigste levensjaar mat name bij mannen. Stijfheid (met name in de ochtend), (nachtelijke) rugpijn (meer pijn door rust), bilpijn en verlichting door bewegen zijn typische symptomen van de ziekte van Bechterew.
Osteoporose en rugpijn (wervelinzakking)
Osteoporose wordt in de volksmond ook wel botontkalking genoemd. Ten gevolge van botontkalking neemt de botdichtheid van botten en dus ook de botdichtheid van de wervels af. Hierdoor worden de wervels zwakker en kunnen de wervels inzakken.
Osteoporose en dus ook wervelinzakkingen komen bijna twee keer zo vaak voor bij vrouwen. In de helft van de gevallen hebben mensen geen klachten. Bij een plotse inzakking van de wervel hebben mensen wel heftige pijnklachten.
Kanker en rugpijn
Kanker is niet vaak de oorzaak van rugpijn. Een tumor in het wervelkanaal kan echter wel rugklachten geven. Zich slecht voelen, onverklaard veel gewichtsverlies (veel afgevallen), in de nacht veel pijn en koorts kunnen symptomen van kanker zijn.
Bronnen:
Lisdonk EH van de, Bosch WJHM van den, Huygen FJA, et al. Ziekten in de huisartsenpraktijk. 3rd rev. ed. Maarssen: Elsevier/Bunge; 2001
www.werkendlichaam.nl
www.gezondheidsnet.nl
www.gezondheidsnet.nl/ischias
www.kinderorthopedie.nl
www.werkendlichaam.nl/spondylolisthesis
www.deziektevanbechterew.nl
www.spreekuurthuis.nl
www.medicinfo.nl